“Ofelía has infected me with this postmodern
sickness”, says Siggi in Byggingin (The Structure). He doesn’t
know any manners any more, and all over the place there are robots in
glass cages who try to control his behaviour; they order him to flush
the toilet, for instance. The Structure is a novel by Jóhamar that
Bad Taste published in 1988 - a year later they followed it up with Jón
Gnarr’s Midnætursólborg (Midnight Sun City). Those
were good days. One alternative work after another, and when I look back,
that for me is the most memorable period of Bad Taste’s output.
I acquired a whole new faith in Icelandic literature; as a university
student I was of course totally preoccupied with everthing that wasn’t
middle of the road. Actually at the time I was obsessed with the Medúsa
group, and stated straight out that Bad Taste was some sort of heir of
Medúsa. And then wrote a learned piece in Ársrit Torfhildar
(the literature students’ magazine) where I compared the poems of
the Medúsa poets to the Sugarcubes’ texts and claimed to
find some similarities.Can’t forget Kráarljó›in
(The Tavern Poems) either; that’s where the connection between Medúsa
and Bad Taste became beautifully clear, as lots of the poets were former
Medúsa members. I pull all this out to emphasize how much Bad Taste
is a multimedia enterprise. |
And then the story tells (maybe) of his
attempts to come to grips with his mortality. Space travel is a given,
a universal treaty is in effect, and Iceland and Reykjavík have
been in a state of war for a long time, with complicated international
intervention.
|
whores; he claims to be really baffled
how his random walks through the city led him again and again to the red-light
district. Gee. He should have read some Freud, Freud. But for certain
he would have added both Bad Taste books to his collection of examples,
as he was very fond of using literature to shed light on the psychological
tangles of the individual. In connection with it there was a round-table
discussion, and a book was published about the connections between the
word and music, looking among other things at the ties between poetry
and pop music lyrics. The lyrics of the Sugarcubes are a particularly
good example of such a tie, since they’re the direct offspring of
the Medúsa poetry that I’ve mentioned above. |
of a body about to burst
- or already burst “I tear your lungs out”; and blue-eyed
pop is a song of happiness where everyone melts together like tigers in
a wild dance. |
The most surreal text is “Dream
T.V.”, where the “poetic voice” wakes up as a television,
with an antenna sprouting from her forehead, while the “story voice”
says that her dreams are nothing but re-runs of the TV schedule. At the
end it throws the TV out the window, but that turns out badly, because
along with the TV goes sleep: “all my dreams had gone out the window
with this new TV set.” This style seems to be kept in the lyrics of “Stick Around for Joy”, though traditional love lyrics seem to turn up more often, such as in “Hit,” “Leash Called Love” and “Walkabout.” The lyrics here overall are not as wild, the voices are more logical, without being completely tame though. In “I’m Hungry,” the “poetic voice” is hungry and thirsting for new and unexpected experiences, something it doesn’t know, while in “Lucky Night” it discovers that what entices it most are combinations, doing two things at once: “to drive a car and listen to music, read a book and ride a train.” And this is exactly the character of the Sugarcubes’ lyrics, they are a new and unexpected experience, as enjoyable now as fifteen years ago, and several things at once: poetry and texts, poetry and story, music and words, or, as it says in “Blue Eyed Pop”: “this is too much fun, everyone is close to laughing.” |
„Ófel ía er búin að smita
mig af þess um póst móderníska krank leika“
seg ir Siggi í Bygg ing unni. Hann kann enga mannasiði leng
ur og út um allt eru vél menni í gler búr
um sem reyna að stjórna hegð un hans - skipa hon um að
sturta nið ur til dæm is. Bygg ing in er skáld saga eft
ir Jó ham ar og var gef in út af Smekk leysu árið
1988, ári síð ar birt ist Mið næt ur sól
borg Jóns Gnarr hjá sama for lagi. Þetta voru gleði
dag ar. Hvert jað ar rit ið á fæt ur öðru
og þeg ar ég lít til baka eru þetta mér
minni stæð ustu út gáfu stund ir Smekk leysunn
ar. Ég öðl að ist al veg nýja trú á
ís lensk ar bók mennt ir, en sem há skóla
stúd ína var ég að sjálf sögðu
ákaf lega upp tek in af öllu því sem ekki fylgdi
mið lín unni. Á þess um tíma var ég
reynd ar með Medúsu hóp inn á heil an um og hélt
því blákalt fram að Smekk leys an væri eins
kon ar erf ingi Medúsu. Og |
Svipað
upp lausn ar á stand og ein kenn ir Bygg ing una rík ir
í Mið næt ur sól borg Jóns Gnarr, þar
er fram tíð ar sýn in borg armartröð, sveit
in ídeal ver öld, en hvor ugt er í raun til: „Þetta
er okk ar draum ur, okk ar einkamartröð og við get um gert
allt sem okk ur lang ar til“ seg ir ein per sóna bók
ar inn ar á dramat ísku mó menti. Þessi hug
mynd um að sag an ger ist á mörk um draums og veru leika
er reynd ar líka til stað ar í Bygg ing unni, en þar
gæti les anda ann að slag ið grun að að allt sé
þetta bara draum ur, fantasía eða jafn vel martröð
Sigga. Mið næt ur sól borg in hefst á því
að Run ólfi, for ingja sjó ræningja strák
anna, er sleppt úr fang elsi og stefn ir hann beint til borg ar
inn ar sem er lok að svæði hrörn un ar og eyð ing
ar. Nótt in er horf in og í stað henn ar er kom in mið
næt ur sól sem sest aldrei en er samt of skynj un. Run ólf
ur hygg ur á hefnd ir, en Jói, sem stend ur fyr ir góðu
börn in, hafði sagt til eit ur lyfja sölu hans og kom ið
hon um þannig í fang elsi. |
til finn ing ...) Það er al veg ljóst skáld
sög urn ar hafa ver ið sér lega áhuga verð
ar út gáf ur á sín um tíma, og í
raun hefur ekk ert kom ið út síð an sem kemst
ná lægt þeim hráa frum krafti sem þarna
bloss aði upp. Báð ar eru sög urn ar full ar af
kyn ferð is legri reiði hins unga manns (æ þess
ir reiðu ungu menn) og unga skálds, og minna þarmeð
að vissu leyti á tilraunir Mikaels Torfasonar til að
ögra samtíma sínum með ofbeldi og ýktum
kynlífslýsingum. Reyndar svipar fyrstu skáld sögu
hans, Fölsk um fugli (1997), um margt til Mið næt ur
sól borg ar inn ar, en þar er einnig fjall að um átök
milli ung linga gengja. Hins veg ar eru efn is tök Mika els of
tam in til að hægt sé að lýsa skáld
sög um hans sem veru lega framsækn um og ögrandi. Hin
borg ara legu gildi eru enn þá hið ráð andi
við mið, sem birt ist í sí end ur tek inni áherslu
á hefðbund ið mynst ur fjöl skyld unn ar. Það
er einnig áhuga vert að bera þess ar bæk ur sam
an við fram tíð ar fantasí una LoveSt ar eft ir
Andra Snæ Magna son, sem einnig er til raun til að stað
setja Reykja vík inn an vís inda fantastískra fram
tíð ar heima, en sú bók er, líkt og
sög ur Mika els, of tam in og flöt og sömu borg ara legu
gild in í heiðri höfð, auk þess sem hún
sprett ur ekki af sömu þekk ingu á jað ar bók
mennt um og Bygg ing in og Mið næt ur sól borg in bera
vitni um. Helst mætti líkja Smekkleysu sög un um við
skáld sögu Stein ars Braga, Áhyggju dúkk ur,
en þar er að finna sams kon ar óróa og óreiðu
hug mynda og heims mynd ar. Bók mennta sögu lega er þetta
und ar lega skáld sagnap ar því mjög merki
legt fyr ir bæri og ef ég tæki mig ekki svona al
var lega sem gagn rýn anda myndi ég segja að Smekk
leys an ætti hrós skil ið fyr ir fram tak ið.
|
|
bráðna sam an eins og tígris dýr í óðum dansi. Þó text arn ir á Here Today, Tomor row, Next Week beri líka í sér þessi ein kenni ör sagna, er minna þar af sög um og meira af furðu leg um sam setn ing um. Í þess um text um kem ur leik ur inn milli radd anna tveggja meira inn. Dæmi um þetta er „Wa ter“, en þar seg ir: „wait for me und er ne ath the wa ter/wait for me and count to ten/you’ll look up and I will be there/wait for me“. Svo tek ur önn ur rödd við: „the lake was frozen, you took me for a walk over the ice, cracked the ice cracked I fell into the lake, I watched you through the eyes“. Fyrri rödd in er ljóð ræn, en sú síð ari seg ir eins kon ar sögu, og af þessu má ráða að ‘ljóð rödd in’ hafi kom ið ‘sögu rödd inni’ und ir ís inn og syngi svo fal lega til henn ar um að bíða þar eft ir sér. Svip uð sam setn ing er í „Eat the menu“ þarsem ‘sögu rödd in’ á erfitt með að gera upp hug sinn með an ‘ljóð rödd in’ býð ur fram gnægt ir mat ar: „your app etite is appall ing“. „Plast ic“ er óður til plast s ins, en þar virð ist plast ið sjálft lýsa til urð sinni, eða hvað? „I was born ae ons ago before anyt hing hum an was known“. Í „Planet“ og „Speed is the key“ er sköp uð til finn ing fyr ir hraða og víð átt um, jafn framt því að lík am inn er spegl að ur í al heim in um: „when I’m excited and have to wait my org ans start to move“ seg ir í „Planet“ og í „Speed is the key“ seg ist ‘ljóð rödd in’ vera „fut ure wom an“ og „a spaceg irl“ þarsem hún þeyt ist um. Sama til finn ing per sónu gervð ar nátt úru og víð áttu er að finna í „Reg ina“: „came from the east/like the sun“. Súr r eal ískasti text inn er „Dream T.V.“ en þar vakn ar ‘ljóð rödd in’ upp sem sjón varp, út úr enn inu sprett ur loft net, með an ‘sögu rödd in’ seg ir frá því að draum ar henn ar séu ekk ert ann að en end ur tekn ing á dag skrá sjón varps ins. Á end an um hend ir hún sjón varp inu út um glugg ann en þá fer illa því með sjón varp inu fer svefn inn: „all my dreams had gone out the window with this new t.v. set“. Þess um stíl er að því er virð ist hald ið í text un um á Stick around for joy, þó þar sé far ið að bera að eins meira á hefð bundn ari ást ar text um eins og „Hit“, „Le ash called love“ og „Walka bout“. Al mennt séð eru text arn ir hér ekki eins óðir, radd irn ar eru rök legri, án þess þó að vera orðn ar altamd ar. Í „I’m Hungry“ hungr ar ljóð mæl anda og þyrst ir eft ir nýrri og óvæntri reynslu, ein hverju sem hann þekk ir ekki og í „Lucky Night“ er hann bú inn að kom ast að því að það sem heill ar hann mest eru sam setn ing ar, eitt hvað tvennt í einu: „to dri ve a car and list en to music read a book and ride a tra in“. Og þetta eru einmitt ein kenni texta Syk ur mol anna, þeir eru ný og óvænt reynsla, sem er jafn skemmti leg nú og hún var fyr ir þess um 15 árum, og þeir eru margt í einu: ljóð og text ar, ljóð og saga, tón list og orð, eða eins og seg ir í „Blue eyed pop“: „this is too much fun, ev eryo ne is close to laug hing“.
|
|
Heresy
|