|
To a large extent the roots of Bad Taste lie in the final
broadcast of legendary radio show Áfangar (Stages). The
show’s hosts, Ásmundur Jónsson and Gudni Rúnar
Agnarsson, had run a veritable night school in progressive music
on the Icelandic State Radio from 1975 to 1983, introducing everything
from Wild Man Fisher to Morrissey. For their final show in July
1983, they put together a “super group” of musicians
who they felt represented the most interesting elements of the
wave of music which had washed over Iceland’s from the beginning
of the ‘80s.
The
chosen ones were Björk Gudmundsdóttir from the
band Tappi Tíkarrass; Einar Örn Benediktsson from
Purrkur Pillnikk, Gudlaugur Óttarsson and Sigtryggur Baldursson
from Theyr, Birgir Mogensen from Killing Joke, and Einar Melax
and Thór Eldon from Fan Houtens Kókó and
the surrealist group Medúsa. (When the broadcast happened
Thór was actually away on a trip through France and Spain,
and consequently did not become a part of the band that came into
being afterward.) As the radio performance was meant to be a one
off, the group was nameless to begin with, but soon afterwards
the decision was made
to continue the project - and the band was named Kukl.
In its three years of activity, Kukl put out the single “Söngull”
and two LPs, “The Eye” and “Holidays in Europe,”
which also went under the name “The Naughty Nought.”
|
The band performed throughout Europe to positive reception, but the
music was considered dark, complicated and hard to digest. The individuals
who formed Kukl had more in common than the wish to write and play
innovative music, and most of them were connected with cultural activities
outside the music scene. So, the group played literature, art, theatre,
filmmaking and the media like so many instruments, yet the collective
goal was to create a base for self-sufficient culture that would thrive
without the support of state or mass media. This base later became
Bad Taste.
In
March 1985 Sjón gave a speech on the difference between the
so called “photocopy poets” and traditionally published
poets at a language conference that literature students at the University
of Iceland. There he claimed that poetry had found a new home, away
from the publishing houses, and in the underworld of cheaply made
books sold on the streets and in the cafés of Reykjavík.
The copy centre Letur was the hangout of the photocopy poets. They
arrived with their proofs, in various states of readiness for print,
yet always received first-class service for very reasonable rates
from Sigurjón Thorbergsson and his staff. When Letur was forced
to cease operations in 1983 it had been active for about a decade
and had put out many classic works.
The
music scene was thriving and the first independent labels were set
up in 1981. With the arrival of the small pressing plant Alfa in the
town of Hafnarfjördur it became child’s play to mass produce
recorded material without involving the record companies - and by
keeping recording costs at rock bottom the Studio Mjöt did a
lot to encourage the recording of material that the respectable record
companies didn’t want to touch.
The
most active and productive of the indie labels was Gramm, the home
of Purrkur Pillnikk and Tappi tíkarrass. It was run by Ásmundur
Jónsson and Einar Örn, together with Dóra Jónsdóttir,
and most of the future Sugarcubes worked there at some point. Its
record store in an alley off the main shopping street, Laugavegur
in downtown Reykjavík, became the refuge for those who put
out copied material at their own cost, whether it was books, cassettes,
or records in small runs. Yes, it was punk and poetry. Thór
Eldon, Sjón, Einar Melax, Ólafur Engilbertsson and Jóhamar
were all in the Medúsa group that put out photocopied poetry
books and cassettes, 29 titles in all, from 1979 to 1986. Bragi Ólafsson
and Einar Örn were in Purrkur Pillnikk, who not only put out
their own 7-inch in 1981, but also published poetry books which were
among the first items put out by Bad Taste. Björk put out a poetry
book with her own drawings, Um Úrnat (masterfully mistranslated
by Dr. Gunni as “How to use a watch”!), in a tiny print
run in 1983. Thór came out with his first poetry collection
in 1983, which was illustrated by Björk. In 1985 he put out a
poetry book with art by Margrét Örnólfsdóttir,
and yet another with pictures by Sjón in 1986. Einar Melax
issued poetry collections both through Medúsa and Bad Taste.
What
all these works shared was that they were assembled from A to Z by
their makers - text, artwork, printing, binding, distribution and
sale. The same applied to many of the cassettes and 7-inches which
Gramm published. Gramm took things one step further, as in 1985 the
cassettes Lystisnekkjan Gloría (Pleasure Yacht Gloria) and
Fellibylurinn Gloría (Hurricane Gloría) were released,
containing readings by many of the photocopy poets, some reading to
music and/or sound effects.
From
the beginning it was clear that Bad Taste stands for the same things
that the photocopy poets and indie labels had - sticking out their
tongues at the big labels, and creating a forum for work-in-the-corner
and superhero types out on the street. From there it wasn’t
a huge leap over to street theatre; in the autumn of 1985 the group
Sirkusdútl was set up, The group consisted of the band Kukl,
along with Medúsa poets Thór Eldon, Sjón and
Jóhamar, and took a trip around the whole of the country in
the spring of 1986. Among other undertakings of this amateur circus
was a street theatre on Laugavegur, celebrating the coming of winter.
Ólafur Engilbertsson took part in the preparation of this street
theatre in November 1985. In one week the group assembled over 100
masks, sculptures, sheep, dragons, pissing dogs and more in the spirit
of street theatre groups from southerly countries. With this coming
together of the Medúsa group and Kukl, the development of Kukl
into the Sugarcubes had really begun.
In
the summer of 1986 the development continued. Kukl called it quits
and some ideas began surfacing, in combination with Bragi Ólafsson’s
return from Spain and Fridrik Erlingsson’s arrival in Reykjavík
from Akureyri, where he’d been living for a while. Thór
and Björk moved to Nesvegur in the west side of Reykjavík,
and their house was a centre for guests that summer. At 14:50 on the
8th of June this writer knocked at the door at Nesvegur, but no one
was home. Later it turned out that at the same moment Sindri Eldon
was born. Bad Taste was about to emerge as well; the two are considered
the same age. Kukl broke up in the spring of 1986, Thukl was the working
name of a band which comprised Fridrik Erlingsson and Thór
Eldon as guitar players and Bragi Ólafsson on bass, along with
Einar Örn, Einar Melax, Sigtryggur and Björk who had been
in Kukl. The band played at the Nordic art festival N’art (nart
in Icelandic meaning nibble) in June 1986 in a tent by the Nordic
House. Here were the Sugarcubes in their initial incarnation.
A
postcard was printed in October 1986 with a drawing of Reagan and
Gorbachev by Fridrik Erlingsson, on the occasion of the summit meeting,
to finance the first Sugarcubes record. Their first disc, a 7-inch
with the songs Ammæli (Birthday) and Köttur (Cat), came
out on Björk’s birthday, November 21, 1986, thanks to profits
from the postcard. It was pressed at the Alfa plant in Hafnarfjördur;
of 500 copies half were defective and unplayable. Fridrik distributed
the record from his Ford Fairmount, and the disc was also sold on
Austurstræti in downtown Reykjavík to a lacklustre reception.
The Sugarcubes didn’t need petrol though, even if they distributed
their first disc from a car, they went from country to country on
their own power in the months that followed, and sang about toys,
demons and car crashes, and also the consequences¨of showing up
late for the revolution.
Bad
Taste’s publishing efforts got off the ground with Dragsúgur
(Draught), Bragi Ólafsson’s first poetry book. Then came
Taktu bensín, elskan (Take some petrol, darling), Thór
Eldon’s third poetry collection, and then Einar Örn’s
Drullusokkur (Toilet Plunger) in an edition of ten. These books are
long out of print but pop up every now and then in Reykjavík’s
used book stores. Later came a well-produced collection, Kráarljódin
(The Tavern Poems), with material by all the writing members of Bad
Taste and their associates - Thorri Jóhannsson, Jón
Hallur Stefánsson, Jóhamar, Sjón, Thór
Eldon, Einar Örn, Einar Melax, Bragi Ólafsson and Ólafur
J. Engilbertsson. The latter three spent many hours assembling specially
made boxes from the Kassagerdin cardboard factory specially made for
the occasion, in which the book lay along with English and Spanish
translations.
The
novels Byggingin (The Structure) by Jóhamar, and Midnætursólborgin
(Midnight Sun City) by Jón Gnarr were published in 1988 and
1989, both in hardcover editions as is typical for Icelandic books
published at Christmastime. However, the unusual approach of the novels
and their unrestrained vocabulary weren’t exactly what the typical
Christmas novel reader was looking for. Around the same time Einar
Melax put out the poetry book Óskiljanleg kúla (Incomprehensible
Ball), bound in thick aluminium plates with designs by Kristbergur
Pétursson. Einar sold the book mostly himself. After that,
publishing activity went into hiatus for a while. Ólafur went
on to put out the comic magazine Gisp! with others in the field; two
issues came out through Bad Taste in 1991 and 1992. Ólafur’s
translation of Nobel Prize winner Octavio Paz’s sociology study
Völundarhús einsemdarinnar (The Labyrinth of Solitude)
appeared in 1993 under the Bad Taste label, in cooperation with publishers
Bjartur, who handled its distribution to some extent.
The
50-year anniversary of the Icelandic republic in 1994 was in a certain
way a watershed for Bad Taste. Bragi and Ólafur got photographer
Eduardo Perez Baca to help them produce a postcard series in commemoration
of the event. Óttarr Proppé and Björn Blöndal
from the band Ham were chosen as models, along with Magga Stína
from Risaedlan. The project ended with a 16-card series, which received
deserved recognition though it didn’t manage to sell to the
same degree. Another watershed anniversary project got going - Thorvaldur
Gudlaugsson designed a new national costume: a t-shirt with a lopapeysa
pattern (a lopapeysa is a traditional Icelandic heavy knitted sweater)
along with a baseball cap with a top that was supposed to hint at
a skautbúningur, traditional women’s headgear. The outfits
were extremely popular, especially the t-shirts, which were produced
in several colors. That autumn the decision was made to go all out
and print Christmas cards. Robert Guillemette took the photographs
this time, and Jón Gnarr joined the group who had modelled
for the anniversary postcards. A typical Icelandic Christmas feast
was staged, along with the typical alcohol consumption, and an attempt
to interest immigrants was made by having an Asian restaurant in the
background. On top of that, the Christmas greetings inside were in
nine languages. Although both the postcards and Christmas cards sold
poorly at the time, they’ve acquired classic status on the Icelandic
postcard scene, and witness to the priceless contributions of Bad
Taste to Icelandic culture, and proselytizing abroad.
It
wasn’t until the festival Ordid tónlist (The Word Music)
in the autumn of 2000, and the publishing of a book connected to it,
that the text and poetry publishing that made up so much of Bad Taste’s
roots was resurrected. An old Bad Taste dream came alive there too,
to let text and music rub up against each other, and draw attention
to pop music texts, which are often ignored.
It’s
not possible here to list up everything that Bad Taste has brought
out and encouraged in the years that the company has been active.
For instance, there’s no mention of the Konrád Bé
Jazz Orchestra, a fourteen-strong group that brought together musicians
from
several Bad Taste bands; no mention of jazz releases, classics or
traditional works, just to name a few items. But it’s our hope
that the show Lobster or Fame, and this catalogue that goes with it,
will at least shed a tiny light on the work that Bad Taste has done
over the last sixteen or seventeen years ...
|
|
|
Ræt ur Smekk leysu liggja að miklu leyti í því
stefnu móti ein stak linga úr ís lensku ný
bylgj unni sem átti sér stað í tón
listarþættinum Áföng um í júlí
lok 1983. Ás mund ur Jóns son og Guðni Rún
ar Agn ars son voru um sjón ar menn þátt ar ins,
en hann fjall aði m.a. um hina ýmsu kima al þýðu
tón list ar, og var á dag skrá Rík is
út varps ins frá 1975 til 1983. Í loka þætt
in um í júlí 1983 kölluðu umsjónarmennirnir
til tónlistarmenn sem að þeirra mati höfðu
verið meðal þeirra athyglisverðustu í hinni
svoköll uðu ný bylgju sem reið yfir íslenskt
tónlistarlíf í upphafi níunda áratugarins.
Hinir útvöldu voru Björk Guðmundsdóttir
(kynnt sem Guðnadóttir í Mbl.!), sem ver ið
hafði í Tappa Tík arrassi, Ein ar Örn Bene
dikts son úr Purrki Pillnikk, Guð laug ur Ótt ars
son og Sig tryggur Bald urs son úr Þey, Birg ir Mog en
sen úr Kill ing Joke og Ein ar Melax og Þór Eldon
úr Fan Hou tens Kókó og Medúsu hópn
um. Þór var reynd ar far inn til Frakk lands og Spán
ar og var ekki með í þeirri hljóm sveit sem
varð til í fram hald inu. Hljóm sveitin var nafn
laus í fyrstu, enda ekk ert víst með fram hald ið.
Fljót lega var þó ákveð ið að
halda sam starf inu áfram og kalla sveitina Kukl. Á
þriggja ára ferli sín um gaf Kukl út smá
skíf una „Söng ull“ og tvær breið
skíf ur; „The Eye“ og „Holi da ys in Europe“,
sem einnig gekk und ir nafn inu „The Naughty Nought“.
Hljóm sveit in hélt tón leika víða
um Evr ópu við góð ar und ir tekt ir, en tónlistin
þótti mjög ágeng og myrk.
Þeg
ar bet ur er að gáð áttu marg ir þess
ara ein stak linga sem kall að ir voru til í hljóm
sveit ina Kukl úr ýms um átt um, meira sammerkt
en nýjungar í popptónlist. Flestir höfðu
fleiri snertifleti við menningarlífið en tónlistina.
Bókmenntir, mynd list, leik list, kvikmyndagerð og fjölmiðlar
almennt voru þættir sem hópurinn lék á
eins og hljóðfæri, en hinn sameiginlegi grundvöllur
var hinsvegar menningarlegur sjálfsþurftarbúskapur
utan hefðbundinna útgáfufyrirtækja og sá
grunnur varð síðar ástæðan fyrir stofnun
Smekkleysu.
Um
1985 var tals vert fjall að um það í fjöl
miðl um á Ís landi að bók mennt irn ar
væru að skipt ast upp í tvær fylk ing ar, annarsvegar
hin viðurkenndu skáld stóru útgáfufyrirtækjanna
og hinsvegar hin svokölluðu fjölritaskáld, sem
gáfu verk sín út sjálf og seldu á
göt um Reykja vík ur eða inni á þeim
sex eða sjö kaffi hús um sem borg in stát aði
af á þeim tíma. Bjór líki varð
þjóðardrykkur landans um miðjan níunda
áratuginn og með fjölgun knæpa fjölgaði
jafnframt sölustöðum fjölritaskáldanna.
Sjón hélt erindi um muninn á fjölritaskáldum
og „innbundnum“ skáldum á málþingi
sem bókmenntafræðinemar í Háskóla
ís lands stóðu fyr ir í mars 1985. Þá
var eins og rynni upp ljós fyr ir Rit höf unda sam band
inu og var efnt í fyrsta sinn til dags ljóðs ins
í maí sama ár til að opna um ræðu
um stöðu ljóðs ins, hvort það væri
inni lok að í fíla beinsturn um eða í
neð an jarð ar byrgj um. Fjölritunarstofan Letur var
athvarf fjölritaskáldanna. Þangað komu þau
með handrit sín, misvel búin til prentunar, en fengu
ávallt fyrsta flokks þjón ustu gegn afar vægu
verði hjá Sig ur jóni Þor bergs syni og hans
fólki. Let ur varð raun ar að hætta starf semi
tíma bund ið árið 1983 vegna slæmr ar
fjár hagss stöðu, en hafði þá starf
að í um ára tug og gef ið út mörg
tíma mótaverk. Let ur hóf aft ur starf semi 1985
og hef ur ver ið rek ið síð an með hlé
um, lengst af á heim ili Sig ur jóns Þor bergs
son ar. Sum skáld anna gáfu líka út snæld
ur, en með til komu Alfa í Hafn ar firði upp úr
1980 varð hægð ar leik ur einn að fjöl falda
hljóð rit að efni án milli göngu út
gef anda. Stúd íó Mjöt var stofn að
1983 og stuðl aði mjög að því að
gerð ar voru upp tök ur á efni sem hljómplötuútgefendur
sinntu ekki, með því að upptökukostnaður
var í algeru lágmarki. Hljómplötuverslunin
Gramm á Lauga veg in um varð at hvarf þeirra sem
gáfu út fjöl fald að efni á eig in kostn
að, hvort held ur sem var bæk ur, snæld ur eða
hljóm plöt ur í litlu upp lagi. Gramm sá
um dreif ingu á þessu efni og var í raun eina
versl un in sem hafði eitt hvert úr val efnis úr
fjölföldunarbylgjunni. Smekkleysa á rætur sínar
að miklu leyti í þessum kringumstæðum.
Ásmundur
Jónsson og Einar Örn ráku verslunina Gramm ásamt
Dóru Jónsdóttur og flestir verðandi Sykurmolar
störfuðu þar um tíma. Þór Eldon,
Sjón, Ein ar Melax, Ólaf ur J. Eng il berts son
og Jó
ham ar voru all ir í Medúsu hópn um sem gaf út
fjölritaðarRæt ur Smekk leysu liggja að miklu
leyti
í því stefnu móti ein stak linga úr
ís lensku ný bylgj unni sem átti sér
stað
í tón listarþættinum Áföng
um
í júlí lok 1983. Ás mund ur Jóns
son og Guðni Rún ar Agn ars son voru um sjón ar
menn þátt ar ins, en hann fjall aði m.a. um hina
ýmsu kima al þýðu tón list ar, og
var
á dag skrá Rík is út varps ins frá
1975 til 1983. Í loka þætt in um í júlí
1983 kölluðu umsjónarmennirnir til tónlistarmenn
sem að þeirra mati höfðu verið meðal þeirra
athyglisverðustu í hinni svoköll uðu ný
bylgju sem reið yfir íslenskt tónlistarlíf
í upphafi níunda áratugarins. Hinir útvöldu
voru Björk Guðmundsdóttir (kynnt sem Guðnadóttir
í Mbl.!), sem ver ið hafði í Tappa Tík
arrassi, Ein ar Örn Benediktsson úr Purrki Pillnikk,
Guðlaugur Óttarsson og Sigtryggur Baldursson úr
Þey, Birgir Mogensen úr Killing Joke og Ein ar Melax
og Þór Eldon úr Fan Hou tens Kókó
og Medúsu hópn um. Þór var reynd ar far
inn til Frakk lands og Spán ar og var ekki með í
þeirri hljóm sveit sem varð til í fram hald
inu. Hljóm sveitin var nafn laus í fyrstu, enda ekk
ert víst með fram hald ið. Fljót lega var þó
ákveð ið að halda sam starf inu áfram og
kalla sveitina Kukl. Á þriggja ára ferli sín
um gaf Kukl út smá skíf una „Söng
ull“ og tvær breið skíf ur; „The
Eye“
og „Holi da ys in Europe“, sem einnig gekk und ir nafn
inu „The Naughty Nought“. Hljóm sveit in hélt
tón leika víða um Evr ópu við góð
ar und ir tekt ir, en tónlistin þótti mjög
ágeng og myrk.
Þeg
ar bet ur er að gáð áttu marg ir þess
ara ein stak linga sem kall að ir voru til í hljóm
sveit ina Kukl úr ýms um átt um, meira sammerkt
en nýjungar í popptónlist. Flestir höfðu
fleiri snertifleti við menningarlífið en tónlistina.
Bókmenntir, mynd list, leik list, kvikmyndagerð og fjölmiðlar
almennt voru þættir sem hópurinn lék á
eins og hljóðfæri, en hinn sameiginlegi grundvöllur
var hinsvegar menningarlegur sjálfsþurftarbúskapur
utan hefðbundinna útgáfufyrirtækja og sá
grunnur varð síðar ástæðan fyrir stofnun
Smekkleysu.
Um
1985 var tals vert fjall að um það í fjöl
miðl um á Ís landi að bók mennt irn ar
væru að skipt ast upp í tvær fylk ing ar, annarsvegar
hin viðurkenndu skáld stóru útgáfufyrirtækjanna
og hinsvegar hin svokölluðu fjölritaskáld, sem
gáfu verk sín út sjálf og seldu á
göt um Reykja vík ur eða inni á þeim
sex eða sjö kaffi hús um sem borg in stát aði
af á þeim tíma. Bjór líki varð
þjóðardrykkur landans um miðjan níunda
áratuginn og með fjölgun knæpa fjölgaði
jafnframt sölustöðum fjölritaskáldanna.
Sjón hélt erindi um muninn á fjölritaskáldum
og „innbundnum“ skáldum á málþingi
sem bókmenntafræðinemar í Háskóla
ís lands stóðu fyr ir í mars 1985. Þá
var eins og rynni upp ljós fyr ir Rit höf unda sam band
inu og var efnt í fyrsta sinn til dags ljóðs ins
í maí sama ár til að opna um ræðu
um stöðu ljóðs ins, hvort það væri
inni lok að í fíla beinsturn um eða í
neð an jarð ar byrgj um. Fjölritunarstofan Letur var
athvarf fjölritaskáldanna. Þangað komu þau
með handrit sín, misvel búin til prentunar, en fengu
ávallt fyrsta flokks þjón ustu gegn afar vægu
verði hjá Sig ur jóni Þor bergs syni og hans
fólki. Let ur varð raun ar að hætta starf semi
tíma bund ið árið 1983 vegna slæmr ar
fjár hagss stöðu, en hafði þá starf
að í um ára tug og gef ið út mörg
tíma mótaverk. Let ur hóf aft ur starf semi 1985
og hef ur ver ið rek ið síð an með hlé
um, lengst af á heim ili Sig ur jóns Þor bergs
son ar. Sum skáld anna gáfu líka út snæld
ur, en með til komu Alfa í Hafn ar firði upp úr
1980 varð hægð ar leik ur einn að fjöl falda
hljóð rit að efni án milli göngu út
gef anda. Stúd íó Mjöt var stofn að
1983 og stuðl aði mjög að því að
gerð ar voru upp tök ur á efni sem hljómplötuútgefendur
sinntu ekki, með því að upptökukostnaður
var í algeru lágmarki. Hljómplötuverslunin
Gramm á Lauga veg in um varð at hvarf þeirra sem
gáfu út fjöl fald að efni á eig in kostn
að, hvort held ur sem var bæk ur, snæld ur eða
hljóm plöt ur í litlu upp lagi. Gramm sá
um dreif ingu á þessu efni og var í raun eina
versl un in sem hafði eitt hvert úr val efnis úr
fjölföldunarbylgjunni. Smekkleysa á rætur sínar
að miklu leyti í þessum kringumstæðum.
Ásmundur
Jónsson og Einar Örn ráku verslunina Gramm ásamt
Dóru Jónsdóttur og flestir verðandi Sykurmolar
störfuðu þar um tíma. Þór Eldon,
Sjón, Ein ar Melax, Ólaf ur J. Eng il berts son og Jó
ham ar voru all ir í Medúsu hópn um sem gaf út
fjölritaðarljóða bæk ur og snæld ur,
alls 29 titla, á ár un um 1979 til 1986. Bragi og Ein
ar Örn voru í Purrki Pillnikk sem gaf út hina frægu
10 laga sjötommu Tilf árið 1981, og báð
ir gáfu þeir út ljóða bæk ur
sem voru á með al fyrstu út gáfu verka Smekk
leysu. Björk gaf út ljóða bók með
eig in teikn ing um, Um Úr nat (snilld ar lega þýtt
af Dr. Gunn ari sem „How to use a watch“!), í ör
fá um ein tökum 1983. Þór gaf út sitt
fyrsta ljóða kver 1983, það var mynd skreytt
af Björk. Árið 1985 gaf hann út ljóða
bók með mynd um eft ir Mar gréti Örn ólfs
dótt ur og enn eina með mynd um eft ir Sjón árið
1986. Ein ar Melax gaf út ljóða bæk ur bæði
und ir merkj um Medúsu og Smekk leysu.
Sam
merkt flest um þess um út gáf um var að þær
voru unn ar að öllu leyti af höf und un um sjálf
um, texti, myndefni og allt út lit, prent un, bók band,
dreif ing og sala. Það sama á við um marg ar
snæld ur og smá skíf ur sem Gramm stóð
að út gáfu á. Gramm gerði gott bet ur,
því 1985 komu út snæld urn ar Lysti snekkj
an Glor ía og Felli byl ur inn Glor ía sem inni héldu
upplest ur margra fjöl rita skáld anna, sum hver með
und ir leik. Per són ur á borð við Dag Sig urð
ar son og Svein björn Bein teins son voru inn an borðs í
þess um út gáfu hrær ing um sem voru grund
völl ur inn að stofn un Smekk leysu 1986. Smekk leysa átti
að standa fyr ir það sem fjöl rita skáld
in og heim il is iðn að ar út gáf urn ar höfðu
stað ið fyr ir; að gefa stóru út gáf
un um langt nef og skapa bak land ein yrkja og of ur huga á
göt unni. Það var því ekki ýkja
lang ur veg ur yfir í götu leik hús, en haust ið
1985 var stofn að ur hóp ur inn Sirk us dútl sem
var að mörgu leyti und an fari Smekk leysu og stóð
m.a. að götu leik húsi á Laugaveg in um. Hóp
ur inn sam an stóð af hljóm sveit inni Kukli auk
Medúsu skáld anna Þórs Eldons, Sjón
og Jó ham ars og fór í hring ferð um land
ið vor ið 1986. Ólaf ur J. Eng il berts son kom auk
þess að und ir bún ingi götu leik húss
ins í nóv em ber 1985. Á einni viku út
bjó hóp ur inn yfir 100 grím ur, skúlp
t úra, dreka og fleira í anda götu lista hópa
frá suð ræn um slóð um sem not að
var í karni vali við opn un Lauga veg ar ins eft ir end
ur bæt ur. Sam ein ing Medúsu hóps ins og Kukls
og þró un Kukls yfir í Syk ur mola var haf in.
Sum
ar ið 1986 hélt þessi þró un áfram.
Kukl lagði upp laupana og ýms ar þreif ing ar hófust
sam hliða því að Bragi Ólafs son kom heim
frá Spáni og Frið rik Er lings son flutti til Reykja
vík ur frá Ak ur eyri þar sem hann hafði búið
um hríð. Þór og Björk fluttu á
Nes veg inn og þar var mjög gest kvæmt um sum ar
ið. Kl. 14:50 þann 8. júní bank aði und
ir rit að ur uppá á Nes veg in um, en eng inn var
heima. Síð ar kom í ljós að á
sama augna bliki fædd ist Sindri Eldon, son ur Bjark ar og Þórs.
Smekk leysa var í burð ar liðn um á þess
um dög um og telj ast því Sindri Eldon og Smekk
leysa jafn aldr ar. Kukl leyst ist upp vor ið 1986. Þukl
var vinnu heiti á hljóm sveit sem inni hélt þá
Frið rik Er lings son og Þór Eldon sem gít
ar leik ara og Braga Ólafs son á bassa auk Ein ars Arn
ar, Ein ars Melax, Sig tryggs og Bjark ar sem ver ið höfðu
í Kukli. Hljóm sveit in lék á nor rænu
lista há tíð inni N´art í júlí
1986 í tjaldi við Nor ræna hús ið. Þetta
voru fyrstu þreif ing ar Syk ur mol anna. Póst kort var
gef ið út í októ ber 1986 með vatns lita
mynd Frið riks Er lings son ar af Reag an og Gor bachev í
til efni af leið toga fund in um. Kort ið seld ist einna best
af öll um þeim minja grip um sem gefn ir voru út
í Reykja vík af þessu til efni, og ágóð
inn nægði til að fjár magna fyrstu út
gáfu Syk ur mol anna. Sú út gáfa, smá
skíf an sem inni hélt lög in am mæli og kött
ur
kom út á af mæl is degi Bjark ar, 21. nóv
em ber 1986. Hún var fram leidd í Hafn ar firði
hjá Alfa, í fimm hund ruð ein tök um, og var
helm ing ur upp lags ins gall að ur. Frið rik dreifði
plöt un um úr Ford Fair mount bif reið sinni og var
plat an einnig seld í Aust ur stræti af með lim um
sveit ar inn ar við dræm ar und ir tekt ir. Syk ur mol arn
ir þurftu hins veg ar ekki á bens íni að halda
þótt þeir dreifðu fyrstu plötu sinni úr
bíl, þeir fóru hvert um lönd sem var á
eig in afli á næstu mán uð um og sungu um
leik föng, demóna og bílslys - líka af leið
ingu þess að mæta of seint í bylt ing una.
Bóka
út gáfa Smekk leysu fór af stað með út
gáfu Drag súgs, fyrstu ljóða bók ar
Braga. Þá kom Taktu bens ín elsk an, þriðja
ljóða bók Þórs, og síð an
Drullu sokk ur Ein ars Arn ar í tíu ein tök um.
Þess ar bæk ur eru auð vit að löngu upp seld
ar en dúkka upp óreglu lega hjá forn bóka
söl um Reykja vík ur. Svo var ákveð ið
að gefa út vand að safn með ljóð um
eft ir alla Smekk leysu m eð limi sem á ann að borð
voru að yrkja, einnig eft ir við loð andi limi og vini.
Svið ið var krá in, hin nýja stoppi stöð
menn ing ar- og lág menn ing ar el ít unn ar. Ro bert
Guillem ette ljós mynd aði hóp inn á Duus
húsi: Þorra Jó hanns son, Jón Hall Stef
áns son, Jó ham ar, Sjón, Þór Eldon,
Ein ar Örn, Ein ar Melax, Braga og Ólaf J. Eng il berts
son. Þeir þrír síð ast töldu lágu
löng um stund um yfir sam setn ingu á sér út
bún um öskj um úr Kassa gerð inni sem ljóð
in hvíldu í og fylgdu út gáf unni ensk
ar og spænsk ar þýð ing ar.
Skáld
sög urn ar Bygg ing in eft ir Jó ham ar og Mið næt
ur sól borg in eft ir Jón Gnarr voru gefn ar út
1988 og 1989, báð ar inn bundn ar að hætti ís
lenskra jóla bóka. Ný stár leg efn is
tök skáld sagn anna og óbeisl að ur orða
forði átti hins ekki upp á pall borð ið
hjá hinu hefð bundna jóla bók mennta á
huga fólki. Um svip að leyti gaf Ein ar Melax út
ljóða bók ina Óskilj an leg kúla,
inn bundna í þykk ar ál p löt ur með
graf ík mynd um eft ir Krist berg Pét urs son. Ein ar
seldi bók ina mest megn is sjálf ur. Eft ir þess
ar út gáf ur lá bóka út gáf
an niðri um skeið. Ólaf ur stóð þó
að út gáfu mynda sögu blaðs ins Gisp! ásamt
öðr um og komu tvö tölu blöð þess
út á veg um Smekk leysu árin 1991 og 1992. Þýð
ing Ólafs á mann fræð istúd íu
nóbelskálds ins Oct a vio Paz, Völ und ar húsi
ein semd ar inn ar, kom svo út 1993 und ir merki Smekk leysu,
en í sam starfi við bóka út gáf una
Bjart, sem sá að hluta um dreif ingu.
Lýð
veld is há tíð in 1994 mark aði svo á
viss an hátt kafla skil í út gáfu sögu
Smekk leysu. Bragi og Ólaf ur fengu ljósmynd-arann Edu
ardo Per ez Baca til liðs við sig til að fram leiða
póst korta ser íu í til efni af lýð
veld is af mæl inu. Þeir Ótt arr Proppé
og Björn Blön dal úr hljóm sveit inni Ham
voru vald ir sem fyr ir sæt ur ásamt Möggu Stínu
úr Risa eðl unni. Úr varð sext án korta
ser ía sem vakti verð skuld aða at hygli en seld ist
þó ekki í sam ræmi við það.
Ráð ist var í ann að tíma mótaverk
efni vegna lýð veld is há tíð ar inn
ar. Þor vald ur Guð laugs son hann aði nýj an
þjóð bún ing, bol með lopa peysu mynstri
og der húfu með faldi sem átti að minna á
skaut bún ing inn. Bún ing ur inn varð geysi vin
sæll, sér stak lega bol irn ir, sem voru fram leidd ir
í nokkrum lit um. Und ir haust ið var svo ákveð
ið að láta slag standa og fram leiða jóla
kort. Ro bert Guillem ette tók ljós mynd irn ar að
þessu sinni og Jón Gnarr bætt ist við í
þann hóp sem hafði set ið fyr ir á lýð
veld is af mæliskort un um. Svið sett var dæmi gerð
ís lensk jóla mál tíð með til
heyr andi áfeng is drykkju og reynt var að höfða
til ný búa með því að hafa aust
ur lensk an veit inga stað í bak grunni. Jóla kveðj
urn ar í kort un um voru auk þess á átta
tungu mál um. En þrátt fyr ir að bæði
póst kort in og jóla kort in hafi selst dræmt
á sín um tíma hafa þau öðl ast
sí gild an sess á sviði korta út gáfu
á Ís landi og eru til vitn is um ómet an legt
fram lag Smekk leysu til ís lenskr ar menn ing ar og land kynn
ing ar.
Það
var ekki fyrr en með há tíð inni Orð ið
tón list haust ið 2000, og út gáfu bók
ar í til efni af henni, sem lífi var blás ið
á ný í þá texta- og ljóða
út gáfu sem Smekk leysa á að svo miklu leyti
ræt ur sín ar í. Þar rætt ist líka
gam all draum ur Smekk leysu um að tefla sam an text um og tón
list og hefja til vegs texta gerð fyr ir dæg ur tón
list sem er stund um meira en lít il fluga. Ómögu
legt er að gera hér skil öllu því sem
Smekk leysa hef ur lát ið frá sér fara og
stuðl að að á þeim árum sem fyr ir
tæk ið hef ur starf að. Til dæm is hef ur ekki
ver ið minnst á Jazzhljóm sveit Kon ráð
Bé, fjórt án manna hljóm sveit sem sam
ein aði tón list ar menn úr nokkrum Smekk leysu
hljóm sveit um; það hef ur ekki ver ið sagt frá
jazz út gáf un um, klassík inni eða hin um
þjóð legu menn ing ar út gáf um, svo
fátt eitt sé nefnt. En það er von okk ar að
sýn ing in Hum ar eða frægð, og þessi skrá
sem henni fylg ir, varpi að minnsta kosti smátýru
á það starf sem Smekk leysa hef ur unn ið á
sín um sext án eða sautján árum ...
|